۱-اگر دختر باکره هست، لازم است اذن پدر (اجازه پدر) دختر باشد.
۲- حتما مهریه مشخص شود.
۳ -در ازدواج موقت باید زمان یا تعداد روزها مشخص باشد.
۴- عقد به عربی خوانده شود.
۵- شخصی که عقد را می خواند نیت و قصد انشا زوجیت بین دو طرف را داشته باشد.
۶- مطرح کردن شرایط طرفین؛ مثلا چون در میان مردم مرسوم هست که در ازدواج موقت (صیغه محرمیت برای نامزدی) که چند ماه قبل از مراسم عقد دائم می خوانند هدف ایجاد محرمیت و آشنایی بیشتر دختر و پسر هست، معمولا اجازه پدر دختر برای نزدیکی جنسی(دخول) نیست، لذا این ارتباطات بدون اذن پدر در ایام نامزدی و عقد موقت، حرام می باشد، و باید اجازه دختر پدر باشد.
۷- اگر دختر و پسر می خواهند عقد دائم بخوانند و قبلا صیغه محرمیت(ازدواج موقت) داشته اند، باید داماد مدت عقد موقت باقی مانده را قبل از اجرای عقد دائم ببخشد تا پایان پذیرد و پس از آن عقد جدید خوانده شود. لازم است عاقد این مسائل را متذکر شود و رعایت نماید.
عاقد با نام خدا شروع کند و یک سوره کوچک از قرآن کریم را بخواند. مثلا سوره قدر یا سوره کوثر را قرائت کند. پس از آن دعای فرج خوانده شود تا زندگی مشترک با توسل به ثقلین یعنی قرآن کریم و اهل البیت علیهم السلام آغاز شده و از عنایات و برکات ایشان برای خوشبختی دختر و پسر استمداد شود.
پیشنهاد میکنیم برای کسب اطلاعات در مورد مدارک عقد به صفحه مدارک مورد نیاز برای عقد مراجعه کنید.
اذن پدر دختر (باکره) و تعیین مهریه در عقد ازدواج لازم است، عاقد مهریه را می پرسد و در حضور عروس و داماد مشخص می کند و توصیه به مهریه کم و مناسب که سفارش دین هست را خوبست داشته باشد. اگر صیغه موقت هست زمان آن را دقیق می پرسد و رو به پدر عروس می گوید:
« آیا به بنده وکالت می دهید عقد دختر شما دوشیزه خانم …………….. را با آقای……………..بخوانم». پس از آن اجازه داماد گرفته شود و رو به ایشان گفته شود:
«جناب آقای…………….. آیا از طرف شما وکالت دارم ، خانم…………….. با مهریه……………..و شرایط ذکر شده و مورد توافق طرفین را اجرا و منعقد نمایم».
خوبست عاقد اجازه پدر داماد را هم بگیرد؛ با گفتن با اجازه بزرگترهای مجلس مخصوصا مادر عروس و مادر داماد اینگونه خطبه آغازین را که مشتمل بر حمد خداوند و صلوات و درود بر اهل البیت علیهم السلام هست را شروع به خواندن کند:
اَعُوذُ بِاللّهِ منَ الشّيطانِ الرَّجيم.
بِسمِ اللّه ِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ
الحمدُ ِلله الذی أحَلَّ النِکاحَ و حَرَّمَ السّفاحَ و الزِّنا، و اَلَّفَ بینَ القلوب بعدَ الفِراق و الشِقاق، و آنسَهُم بالرأفه و الصَلاحِ، ثم الصّلوهُ و السلام علی سیدنا محمدٍ (صلی الله علیه و آله وسلم) والائمه الهداه المهدیین سیما بقیه الله فی الارضین روحی له الفداء.
و قال اللهُ تبارک و تعالی : وَ اَنْکِحُوا آلْاَیامی مِنْکُمْ وَ الصّالِحینَ مِنْ عِبادِکُمْ وَ اِمائِکُمْ اِنْ یَکُونُوا فُقَراءَ یُغْنِهِمُ اللهُ مِنْ فَضْلِهِ وَاللهُ واسِعٌ عَلیمٌ [نور/۳۲] وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُم مَّوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ
و قال رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلم): النِّکَاحُ سُنَّتِی فَمَنْ رَغِبَ عَنْ سُنَّتِی فَلَیْسَ مِنِّی.
و قال(صلی الله علیه و آله وسلم): مَنْ تَزَوَّج فَقَدْ أَحرَزَ نِصفَ دینِهِ فلیَتّقِ اللهَ فی النِصفِ الباقی.
و قال الإمامُ الصّادقُ عليه السلام : رَكعَتانِ يُصَلّيهِما مُتَزَوِّجٌ أفضَلُ مِن سَبعينَ رَكعَةً يُصَلِّيها غيرُ مُتَزَوِّجٍ.
__________________
لازم به ذکر است خواندن این خطبه واجب نیست بلکه مستحب می باشد لذا عاقد می تواند از جملات پر مضمون مشابه نیز استفاده نماید مثلا متن زیر فرازهایی از خطبه حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم در هنگام عقد حضرت علی علیه السلام و حضرت زهرا سلام الله علیها است . خطبه به این شرح بود:
[بسم الله الرحمن الرحیم]
اَلْحَمْدُلِلّهِ الْمَحْمُودِ بِنِعْمَتِهِ، اَلْمَعْبُودِ بِقُدْرَتِهِ، اَلْمُطاعِ فِى سُلْطانِهِ، اَلْمَرْهُوْبِ مِنْ عَذابِهِ، اَلْمَرْغُوبِ اِلَیْهِ فِیْما عِنْدَهُ، اَلنّافِذِ اَمْرُهُ فِى اَرْضِهِ وَ سَمائِهِ، اَلَّذِى خَلَقَ الْخَلْقَ بِقُدْرَتِهِ وَ مَیَّزَهُمْ بِاَحْکامِهِ، وَ اَعَزَّهُمْ بِدِینِهِ وَ اَکْرَمَهُمْ بِنَبِیِّهِ مُحَمَّد ـ ثُمَّ اِنَّ اللّهَ جَعَلَ الْمُصاهَرَةَ نَسَباً لاحِقاً، وَاَمْراً مُفْتَرَضاً، وَ شَجَّ بِهَا الاَْرْحامَ وَ اَلْزَمَهَا الاَْنامَ، فَقالَ تَبارَکَ اسْمُهُ وَ تَعالَى جَدُّهُ: وَ هُوَ الَّذِى خَلَقَ مِنَ الْماءِ بَشَراً فَجَعَلَهُ نَسَباً وَ صِهْراً وَ کانَ رَبُّکَ قَدِیراً…». بحارالانوار، جلد ۴۲، صفحه ۱۱۹ ـ
برای اینکه طولانی و خسته کننده نشود، یکی از دو خطبه گفته شود مناسب تر خواهد بود.
پس از خواندن خطبه؛ اجازه عروس خانم گرفته شود. عاقد اینگونه بگوید:
«به مبارکی و میمنت و در پناه عنایات خاص امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف پیوند آسمانی عقد ازدواج دائم و همیشگی/ عقد موقت و محرمیت، بین دوشیزه محترمه سرکار خانم …………….. و آقای…………….. اجرا و منعقد می گردد.
* دوشیزه محترمه مکرمه سرکار خانم …………….. آیا بنده وکیلم شما را به عقد زوجیت دائم و همیشگی / عقد موقت، آقای …………….. به صِداق و مهریهٔ مثلا یک جلد کلام الله مجید ، یک آینه و شمعدان، یک شاخه نبات و مهریه …………….. (مثلا ۱۴ سکه تمام بهار آزادی رایج در جمهوری اسلامی ایران) [در ازدواج موقت مدت زمان و تعداد روز…………….. مشخص شود]. با این شرط که مهریه به ذِمهٔ زوج مُکَرّم دِین ثابت است و عِندَالمُطالِبِه به سرکار عالی تسلیم خواهند داشت. و شروطی که مورد توافق طرفین بوده در آورم.
آیا بنده وکیلم؟……………..». پس از قبول و بله عروس خانم، صلوات بر محمد و آل محمد فرستاده شود و عاقد بگوید:
«به عقد دائم/موقت شرعی، موکله ی خود (دوشیزه:……………..) را به اذن پدرشان بر این مهریه معین شده و مورد توافق، به عقد دائم/موقت موکل خود ( آقای:……………..) درمی آورم.»
در ازدواج دائم: بسم الله الرحمن الرحیم أنکحتُ و زوّجتُ مُوکِّلَتی…………….. بمُوکِّلِی……………..عَلَى الْمَهْرِ الْمَعْلُومِ……………..قَبِلْتُ النِّكاحَ و التَّزْوِيجَ والزِواجَ لموکِّلَتی و لِمُوَكِّلِي عَلَى الْمَهْرِ الْمَعْلُومِ.
در ازدواج موقت: بسم الله الرحمن الرحیم أنکحتُ و زوّجتُ مُوکِّلَتی …………….. بمُوکِّلِی …………….. فِى الْمُدَّه الْمَعْلُومَه عَلَى الْمَهْرِ الْمَعْلُومِ …………….. قَبِلْتُ النِّكاحَ و التَّزْوِيجَ والزِواجَ لموکِّلَتی و لِمُوَكِّلِي فِى الْمُدَّه الْمَعْلُومَه عَلَى الْمَهْرِ الْمَعْلُومِ.
و بگوید: انشاالله خداوند به برکت صلوات بر محمد و آل محمد این پیوند فرخنده را مبارک کند.
از جهت فقهی احتیاط مستحب اینست که طرف ایجاب و قبول یک نفر نباشد، برای همین عاقد از سمت عروس وکیل می شود و داماد نیز طرف دیگر عقد می شود. یا دو نفر وکیل دو طرف شوند:
۱- الف) عاقد در ازدواج دائم گوید: زَوَّجْتُ مُوَكِّلَتِي (فاطِمَةَ) نَفسَكَ عَلَى الْمَهْرِ الْمَعْلُومِ..
سپس مرد بگويد: قَبِلْتُ التَّزْوِيجَ لِنَفسي هكذا. پذيرفتم اين نكاح را براى خود طبق آنچه ايراد گرديد.
ب)یا عاقد در ازدواج موقت گوید: زَوَّجْتُ مُوَكِّلَتِي (فاطِمَةَ) نفسكَ فِى الْمُدَّه الْمَعْلُومَه عَلَى الْمَهْرِ الْمَعْلُومِ.
سپس مرد بگويد: قَبِلْتُ التَّزْوِيجَ لِنَفسي هكذا.
۲- الف ) در ازدواج دائم وکیل زن بگوید: «زَوَّجْتُ مُوَکلَک (اَحْمَدَ)، مُوَکلَتِی (فاطِمَةَ) عَلَی الصِّـداقِ المَعْلُومِ» پس بدون فاصله قابلتوجهی وکیل مرد، بگوید: «قَبِلْتُ التَّزْوِیجَ لِمُوَکلی (اَحْمَدَ) عَلَی الصِّداقِ المَعْلُومِ» صحیح میباشد. و بهتر آن است كه وكيل زن بگويد: «زَوَّجْتُ مُوَكِّلَكَ (أَحْمَدَ) مُوَكِّلَتِي (فاطِمَةَ) عَلَى الصِّداقِ المَعْلُومِ».
ب)در ازدواج موقت وکیل زن بگوید: اوّل وکیل زن به وکیل مرد بگوید: «زَوَّجْتُ مُوَکلَتِی مُوَکلَک فِی المُدَّةِ المَعْلُومَةِ عَلَی المَهْرِ المَعْلُومِ» پس بدون فاصله قابلتوجهی وکیل مرد، بگوید: «قَبِلْتُ التَّزْوِیجَ لِمُوَکلِی هکذا»
عاقد می تواند از جهت احتیاط، در ازدواج دائم به الفاظ مختلف و به صورت سریع اینگونه بخواند:
1- أنکحتُ مُوکِّلَتی مُوکِّلِی علی المهر المعلوم …………….. قبلتُ النّکاحَ لمُوکّلی علی المهر المعلوم
2- زوّجتُ مُوکِّلَتی بمُوکِّلِی علی الصداق المعیَّن…………….. قبلتُ التزویج والزواج لموکلی علی الصداق المعلوم
3- متّعتُ مُوکِّلَتی مُوکِّلِی علی الصداق المعلوم …………….. قبلتُ التمتیع لموکلی علی الصداق المعلوم
4- أنکحتُ و زوّجتُ مُوکِّلَتی بمُوکِّلِی علی المهر المعلوم مع شرائط المذکوره…………….. قبلتُ النکاحَ و التزویجَ والزِواجَ لموکلی علی المهر المعلوم مع شرائط المذکوره.
5- أنکحتُ و زوّجتُ مُوکِّلَتی من موکلی علی المهر المعلوم…………….. قبلتُ النکاح و التزویج لموکلی علی المهر المعلوم
6- بإذنها و إذن ابیها أنکحتُ و زوّجتُ و متّعتُ مُوکِّلَتی موکلی علی المهر المعلوم…………….. قبلتُ النکاحَ و التزویجَ و الزِواجَ و التَمتیعَ لموکلی علی المهر المعلوم
7- زوَّجتُها بإذنها و إذن أبیها مُوکِّلَتی لموکلی علی الصداق…………….. قبلتُ النکاح و التزویج والزِواجَ و التمتیعَ لموکلی علی المهر المعلوم.
بهترین توصیه به عروس و داماد توصیه به فداکاری و صبر و همفکری در زندگی می باشد. زندگی مشترک آغاز بندگی و عبادت خداوند متعال هست، طرفین از این فرصت ها و درکنار هم بودنها و لذت های حلال در راه دینداری استفاده کنند. بنای زندگی را بر انس با اهل البیت علیهم السلام و دوری از گناه و جلب رضایت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف قرار بدهند و بدانند که همسر آنها امانت و هدیه الهی به آنهاست پس باید با تمام تلاش مراقب هم باشند.
و یک توصیه ویژه که نشانه ایمان محبت به همسر می باشد به این شاخصه در زندگی خوب توجه کنند. الإمامُ الصّادقُ عليه السلام : كُلُّ مَنِ اشتَدَّ لَنا حُبّا اشتَدَّ للنِّساءِ حُبّا. مستطرفات السرائر : ۱۴۳/۸. امام صادق عليه السلام : هر كس علاقه و عشقش به ما بيشتر باشد، علاقه و عشقش به زنش بيشتر است.
پس از توصیه های لازم و مخصوصا توصیه به اینکه سر فرصت والدین، عروس و داماد دو رکعت نماز شکر بخوانند و صدقه هم برای دور شدن موانع زندگی بدهند، دعا خوانده شود.
قـالَ النَّـبِيُّ صلي الله عليه و آله: يُفْتَحُ اَبْوابُ السَّماءِ بِالرَّحْمَةِ فى اَرْبَعِ مَواضِعَ: عِنْدَ نُزُولِ الْمَطَرِ، وَ عِنْدَ نَظَرِ الْوَلَدِ فى وَجْهِ الْو الِدَيْنِ، وَ عِنْدَ فَتْحِ بابِ الْكَعْـبَةِ، وَ عِـنْدَ النِّـكاحِ. پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: درهاى رحمت آسمانى در چهار وقت گشوده مى شود: ۱ ـ موقع بارش باران. ۲ ـ زمانى كه فرزند به چهره پدر و مادرش مى نگرد. ۳ ـ هنگام گشوده شدن در كعبه. ۴ ـ هنگام برپايى مراسم عقد و عروسى. بحار الانوار، ج ۱۰۳، ص ۲۲۱.
خوبست عاقد پس از خواندن عقد با توجه به روایت بالا هر چند به صورت مختصر برای تعجیل در ظهور حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و سلامتی مقام معظم رهبری و مراجع، تسهیل ازدواج جوانان شیعه دعا نماید. از خداوند خواسته شود که محبت، الفت و رحمت را میان عروس و داماد و خانواده های ایشان و تمام شیعیان زیاد شود.
اللّهمَ عَجِّل لِوَلیِکَ الفَرَج وَ العافِیهِ وَ النَصر وَ اجعَلنا مِن خَیرِ اعوانِه و انصارِه.
أللّٰهُمَّ احْفَظْ و أیِّدْ و انْصُرْ قائِدَنا الخامنه ای
اللهم انصُرِ الاسلامَ و اهلَه واخذُلِ الکفرَ و اهلَه و شَتِّت شَملَهم و فَرِّق جمعَهم و قَلِّب تَدبیرَهم.
اللهم ألِّف بینهما کما ألَّفتَ بین محمد و خدیجهَ الکبری،
اللهم ألِّف بینهما کما ألَّفتَ بین علی و فاطمهَ الزهرا علیهما السلام،
اللهم طَیِّب نسلَهما واجعَلهما ملازمین لِمحمدٍ و آله الطیبینَ الطاهرینَ و اجعَلهُما ممَّن قُلتَ فیهم : «اُدْخُلُوا الْجَنَّةَ أَنتُمْ وَأَزْوَاجُکُمْ تُحْبَرُونَ» (زخرف ، ۷۰)
اللهم اخلُف لهما ولداً صالحاً و أوسِع فی رزقهما إنک واسع علیم.
اللهم انی اُعیذُهما بک و ذریتَهما من الشیطان الرجیم بحق محمدٍ و آله الطاهرین.
الّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَعَجِّل فَرَجَهُم